Back-up sklepu internetowego - dlaczego warto go mieć?

Co byś zrobił, gdybyś stracił z telefonu, tableta lub laptopa wszystkie swoje pliki? Zdjęcia z wakacji, filmiki, stworzone teksty, wiadomości e-mail i inne istotne dokumenty - nagle znikają, z różnych powodów. Nie ma znaczenia, czy był to atak hakerski, błąd systemu czy inny problem - liczy się tylko to, że nie masz nic, co jest Ci potrzebne. W życiu prywatnym takie zdarzenie byłoby tragedią rozpamiętywaną przez długi czas, prawda? Konsekwencje w przypadku biznesu (pliki służbowe, strona internetowa, eCommerce) byłyby bez wątpienia o wiele gorsze (zwłaszcza w przypadku przechowywania danych osobowych klientów, partnerów, kontrahentów itd.). Dlatego w wypadający dzisiaj Światowy Dzień Back-up przypominamy głośno i wyraźnie: zrób back-up swojego sklepu internetowego.

Back-up - czyli właściwie co?

Back-up to pochodzące z angielskiego, a wykorzystywane powszechnie w środowisku informatycznym, określenie na kopię zapasową przechowywaną w dowolnie wybranym miejscu. Stanowi zabezpieczenie w przypadku utraty lub uszkodzenia danych komputerowych, pozwalając przywrócić wcześniejszą, oryginalną wersję. Awaria serwera, błąd programistyczny, pomyłki programistów, marketingowców i innych osób mających dostęp do strony/sklepu internetowego, atak hakerski, wdrażanie zmian i aktualizacji na stronie? Każda z tych sytuacji może doprowadzić do negatywnych skutków, przed którymi chroni kopia zapasowa jako element planowania kryzysowego.

Wskazuje się, że back-up powinien być tworzony zgodnie z zasadą 3-2-1, by zapewnić sobie najwyższy możliwy stopień bezpieczeństwa:

• 3 - w trzech kopiach: oryginał i dwie kopie zapasowe,
• 2 - na dwóch różnych nośnikach,
• 1 - jedna kopia w innej lokalizacji.

Rodzaje kopii bezpieczeństwa - porównanie

Wyróżniamy 3 rodzaje kopii bezpieczeństwa, które zróżnicowane są pod względem zawartych danych, zastosowania oraz sposobu wykonania:

• pełną kopię bezpieczeństwa,
• różnicową kopię bezpieczeństwa,
• przyrostową kopię bezpieczeństwa.

Porównanie tych rodzajów back-upów dokonane zostało w poniższej tabelce.

	pełna (mirror)	różnicowa (differential)	przyrostowa (incremental)
obszar	cała zawartość witryny - kopia wszystkich danych	dane zmienione od czasu wykonania pełnej kopii zapasowej; kumulacja plików -> archiwizacja danych, którymi różni się stan obecny od kopii pełnej	dane dodane od czasu wykonania ostatniej kopii zapasowej -> archiwizacja danych, których przybyło po od ostatniej kopii
zastosowanie	tworzona jako pierwsza, stanowi podstawę do wykonania kolejnych	tworzona po dokonaniu zmian	tworzona po dokonaniu zmian
zalety	dostęp do jednej wersji plików, co ułatwia odtworzenie, krótki czas przywrócenia systemu do odpowiedniego funkcjonowania	krótszy czas wykonania od kopii pełnej (w zależności od ilości nowych lub zmienionych danych), łatwiejszy i krótszy proces odtwarzania danych z uwagi na konieczność posiadania jedynie kopii pełnej i ostatniej kopii różnicowej	najkrótszy czas wykonania, efektywne wykorzystanie nośników
wady	długi czas tworzenia oraz duża pojemność plików wymagająca posiadania miejsca na przychowywanie - zwłaszcza w przypadku obszerniejszych sklepów; tworzenie kopii każdego pliku bez względu na to, czy został zmieniony	nieefektywne wykorzystanie nośników - kopiowaniu podlegają dane, które nie uległy zmianie	przywrócenie wymaga sporo czasu - pracochłonne odtworzenie najlepszej kopii zapasowej z uwagi na konieczność połączenia back-upów pełnych i przyrostowych w porządku chronologicznym

W jaki sposób można przechowywać dane służbowe?

Jeszcze do niedawna dyski zewnętrzne HDD i SSD, pendrive’y z pamięcią typu Flash, karty pamięci microSD i SD oraz inne fizyczne nośniki. Teraz - internetowe dyski chmurowe o dużej pojemności (Dysk Google, Apple iCloud, Dropbox, OneDrive), do których dostęp mamy zarówno w poziomu laptopa czy komputera, jak i urządzeń mobilnych (telefon, tablet, inne). W łatwy i szybki sposób możesz przerzucić na nie dane służbowe i nie martwić się, że znikną w jakiejkolwiek sytuacji (np. przy zmianie telefonu na nowy model). Co więcej, masz do nich dostęp z każdego miejsca na świecie bez konieczności instalacji specjalnego oprogramowania - potrzebujesz jedynie połączenia z Internetem. Bezproblemowe funkcjonowanie? Jak najbardziej!

Wybór pod względem formy przechowywania danych służbowych należy do Ciebie. Pamiętaj jednak o tym, o czym wspomnieliśmy na początku - by dane przechowywać zawsze w co najmniej dwóch miejscach, na wypadek awarii jednego z nich. Możesz również zdecydować się na szyfrowanie przed wysłaniem plików na serwer, by jeszcze bardziej zwiększyć ich bezpieczeństwo, zwłaszcza w przypadku kopii zapasowej danych klientów w związku z obowiązywaniem przepisów RODO.

Czy mogę zrobić kopię zapasową sklepu internetowego?

Pytanie nie powinno brzmieć “czy mogę”, ale “jak mogę” - i mówimy całkowicie serio. Kopia zapasowa sklepu internetowego to nie dowolność, ale must-have, którego wagi nie możesz umniejszać. Nie chcesz bowiem mierzyć się ze skutkami awarii, błędów, utraty danych. Nie chodzi jedynie o koszty czy czas związane z naprawą lub, co gorsza (!), postawieniem platformy całkowicie od nowa - dużo ważniejsze jest to, że niedostępny lub źle działający sklep po prostu nie sprzedaje. Nie wspominamy o skutkach związanych ze spadkiem pozycji w Google - im dłuższy czas awarii, tym wyższe spadki, wpływające negatywnie na wyszukiwanie organiczne.

• Przeprowadzasz aktualizację lub przenosisz sklep na nowy serwer? Zrób back-up.
• Wdrażasz nowe moduły, dodajesz kolejną podstronę, zmieniasz szatę graficzną w ramach redesignu? Zrób back-up.
• Udostępniasz dane do sklepu nowemu pracownikowi (bez znaczenia, czy ma wykształcenie informatyczne)? Zrób back-up.

Częstotliwość wykonywania kopii zapasowych zależna jest od Twoich potrzeb oraz harmonogramu przeprowadzania zmian. W przypadku stron internetowych zwykle sprawdza się kopia zapasowa wykonywana średnio raz w miesiącu, bowiem wprowadzane dane nie są trudne do odzyskania, a zmiany przeprowadzane są w dłuższych odstępach czasu. Jeśli jednak chodzi o sklepy internetowe, częstotliwość musi być zdecydowanie większa - nawet codzienna, gdyż każdego dnia sklep gromadzi nowe dane, których utrata mogłaby mieć poważne konsekwencje.

Hosting czy własna kopia zapasowa?

Doświadczenie każe nam wskazać, że najlepiej zdecydować się na oba rozwiązania. Dlaczego? Ponieważ w przypadku awarii serwera nie posiadamy żadnego oddzielnego źródła, po które możemy sięgnąć - a powinniśmy mieć, zgodnie z zasada 3-2-1. Dlatego lepiej nie polegać jedynie na hostingodawcy, który zapewnia wykonanie kopii zapasowej i udostępnienie jej na określonych zasadach. Inne sposoby zabezpieczenia swojego sklepu internetowego to wykorzystanie:

• serwera FTP - wszystkie pliki pobiera się z serwera FTP na dysk twardy komputera, a następnie eksportuje bazę danych MySQL do konkretnego pliku,
• dedykowanej wtyczki - stworzony specjalnie w tym celu plugin to sposób na to, by przy pomocy zaledwie kilku kliknięć utworzyć kopię zapasową.

Co więcej, producenci oferują szereg różnego rodzaju oprogramowań służących do wykonania kopii zapasowych.

Bezpieczeństwo sklepu internetowego - nie tylko back-up

Back-up to najprostszy i najbardziej podstawowy sposób, by zadbać o bezpieczeństwo Twojego sklepu internetowego w razie jakiejkolwiek awarii. Istotne jest również jednak podjęcie dodatkowych kroków, które wzmacniają ochronę przed zewnętrznymi zagrożeniami i konsekwencjami dla sprzedaży, wśród których wymienimy:

• inwestycję w dobry program antywirusowy,
• dbanie o aktualność certyfikatu SSL,
• przeprowadzanie co jakiś czas audytów bezpieczeństwa (przez wewnętrznych lub zewnętrznych specjalistów).

Poczucie bezpieczeństwa właściciela i klientów eCommerce

Na pewno zależy Ci na tym, żeby Twój sklep internetowy płynnie i bezproblemowo funkcjonował. Nie zawsze będzie to jednak możliwe, ponieważ w świecie wirtualnym dochodzi do różnych sytuacji, dlatego warto od początku dbać o swoje bezpieczeństwo - najlepiej przy pomocy kopii zapasowych (pełnych, różnicowych, przyrostowych, w zależności od potrzeb). W taki sposób zapewnisz sobie zachowanie ciągłości biznesowej.

Z tego powodu powinieneś rozważyć takie kwestie jak: czy w Twojej firmie funkcjonuje polityka wykonywania kopii zapasowej, kto jest odpowiedzialny za tworzenie back-upu oraz czy obecny poziom ochrony jest wystarczający. W następnej kolejności ważne pytania dot. tego, gdzie przechowywać pliki, jak wykonywać kopie bezpieczeństwa oraz w jaki sposób możliwe jest odzyskanie danych komputerowych.

A w jaki sposób Ty przechowujesz back-up swojego sklepu internetowego?